“We hebben hier echt een soort etalage neergezet”

Fachjan teelt exclusieve groene planten voor projectbeplantingen, maar ook voor afzet aan de handel. Op het bedrijf komen regelmatig afnemers kijken. Een goede presentatie en logistiek waren daarom heel belangrijk bij de keuze van de nieuwe kas in Honselersdijk, die in 2012 door Technokas werd ontworpen. Henry Janssen, teeltadviseur van Fachjan: "Wij hebben hier echt een soort etalage neergezet."

Henry Janssen is als voorlichter potplanten actief geweest bij de WLTO en werd in 1998 gevraagd om bij zijn broers te komen werken. Als lid van het MT is hij verantwoordelijk voor het teeltmanagement van Fachjan. "Wij zitten niet in het bulksegment, maar willen natuurlijk wel zo efficiënt mogelijk telen. Al is dat niet het hoofddoel. Wij hebben heel veel soorten en maten planten; geen grote vakken van alles hetzelfde. Als mensen willen komen kijken is het belangrijk dat alles overal toegankelijk is. Ook als je ergens planten uit wilt rapen en ze staan ergens ver weg... Ons nieuwe bedrijf moest daar op worden afgestemd, dat was onze invalshoek."

Bijzondere eisen

Technokas had voor ons eerder - voor 1998 - een kas gebouwd en in 2005 een bedrijfsruimte ontworpen, vervolgt Janssen. "Toen wisten we al dat Technokas niet rechttoe-rechtaan levert, ze zijn echt met maatwerk bezig."
De oudbouw bestond uit 2,3 hectare breedkappers, die wilden we vervangen, vervolgt Janssen. "De maatvoering van de nieuwe kas moest worden aangepast aan de bedrijfsruimte. We wilden een kasmaat van 12,40 meter, zoals in de oude situatie, zodat we het hele perceel konden volbouwen. De oude kas was een breedkapper met een goothoogte van 3,5 meter, maar de nieuwe kas werd een Venlokas. Technokas wist ons ervan te overtuigen dat een Venlokas tegenwoordig even lang mee gaat als een breedkapper. Er werd gekozen voor een goothoogte van 6 meter. Die hoogte was een eis omdat we heel wat hoge planten hebben, die we ook moeten kunnen optillen en verplaatsen. Ook moest er voldoende ruimte overblijven voor twee schermen."

Buitenscherm

Daarmee was het eisenpakket nog niet volledig ingevuld, vervolgt Janssen: "We wilden eigenlijk liever niet meer krijten. We kozen daarom voor diffuus glas met een buitenscherm. Een buitenscherm is wel drie keer zo duur als een gewoon scherm. Maar als je krijt heb je als nadeel dat je altijd licht weg schermt, ook als er geen zon is. Met diffuus glas kun je - als de zon schijnt - het buitenscherm ook voor de helft dicht doen. Dat geeft weer lichtwinst. Nadeel is dat de constructie daardoor wel iets zwaarder wordt." Het buitenscherm is ontwikkeld in samenwerking met Huisman Scherming BV.
Binnen kwamen twee schermen, een helder diffuus scherm en een tweede scherm om in de zomer nog meer licht weg te kunnen halen. "Vooraf hebben we alle opties doorgerekend, omdat je natuurlijk ook de financiële consequenties wil weten. We gingen voor maximale lichtopbrengst en energiebesparing. We zitten in de winter gemiddeld op 19 graden, zodra we meer licht binnen krijgen willen we graag naar 22 graden. We hebben ook luchtbevochtiging overwogen, maar dat is uiteindelijk vanwege de kosten niet doorgegaan. Dat ging allemaal in overleg met Technokas."

Overgewassysteem

Daarmee was de kous bepaald niet af. Janssen: "We hadden in eerste instantie elke 12,40 meter een rij poten bedacht en dan ga je nadenken over je verwarmingssysteem. Om voldoende verdeling te krijgen wil je tussendoor ook nog verwarming hebben, dat moet dan aan een spant worden gehangen. Maar beneden wilden we niet te grote vloeren hebben voor het eb- en vloedsysteem, dus kwam er toch middenin een muurtje. Dus ja, waarom eigenlijk geen extra palen neerzetten, was toen onze gedachte. Dan denken sommige mensen al snel: je bent gek, dat neemt allemaal licht weg. Maar er kwam een paal middenin, waardoor de constructie lichter kon worden. We konden een buis aan die paal hangen en tegelijkertijd hoefde het transportsysteem geen 12 maar 6 meter te overbruggen, dus dat kon eenvoudiger."
Het overgewassysteem werd een kar van drie meter breed, die overdwars kan bewegen, zodat deze aan beide zijden van de kap kan worden gebruikt. De kar is ontwikkeld in samenwerking met Lucassen en Zn. Om voldoende ruimte te hebben op vloerhoogte is de paal bij de poot 'verjongd'. Dit maakt het neerzetten van opgepotte planten makkelijker met minder ruimteverlies. "Dat verjongen was echt een idee van Technokas, daar zou ik zelf niet opgekomen zijn. Technokas kwam ook met het idee van een schermafdichting aan de gevels. Doorgaans wordt voor een goedkopere oplossing gekozen, maar je krijgt zo aan de randen van je systeem minder snel slijtage. Qua investering is het wel duurder, maar op de lange termijn is het goedkoper."

Logistieke uitdaging

Zijn achteraf de juiste keuzes gemaakt? Janssen: "Ja, de meeste wel. We hadden ook een kar ontwikkeld die over de transportbuizen kon lopen voor het uitvoeren van reparaties. Maar die is eigenlijk nooit gebruikt. Het bleek toch lastig om die kar van de ene naar de andere kap te versjouwen. Nu gebruiken we een hoogwerker, dat werkt in de praktijk toch makkelijker."
Hoe liep de uitvoering van het project? "Dat is gewoon positief gegaan. We zaten met een strakke planning, we hadden maar 25 weken. De oude kas moest leeg, de planten moesten naar een huurtuin, maar die moesten daar na een aantal weken al weer weg. Daar heeft Technokas ons goed mee geholpen." Janssen was namens Fachjan projectleider, Technokas deed het bouwmanagement.
Waar is Janssen het meest trots op? "Die kas presenteert anders, mensen komen er graag kijken. We hebben een extra middenpad, waardoor je logistiek beter weg kan in een vak en ook je planten meer kan tonen. We hebben hier ook een adviseur gehad die het project turnkey voor ons wilde realiseren. Die zei: je moet zoveel mogelijk oppervlak benutten. Maar die begreep onze business niet. Wij hebben hier echt een soort etalage neergezet. Het transportsysteem is ook erg goed uitgepakt, dat werkt gewoon heel soepel. In elke kap hebben we een kar hangen, daar worden we nu nog blij van. Met het uitzetten werkt dat prima. Dus logistiek zit het gewoon goed in elkaar. Maar dat stukje uitstraling is eigenlijk extra, een bonus, wat je vooraf niet verwacht."
Tot slot: "Het gezamenlijk ontwikkelen, dat vind ik het meest positieve aan Technokas. Als ik iets koop, dan wil ik het begrijpen. Als ik er zelf niet bij ben kan het altijd net iets anders uitpakken dan je zelf had gedacht. Of ik er ook iets van heb geleerd? Zeker, maar ik denk dat het wederzijds was. Je moet ook de tijd nemen om met een bouwer tot goede keuzes te komen."

Voor deze opdrachtgever heeft Technokas de volgende werkzaamheden uitgevoerd: Kas op Maat, Bedrijfsruimte, Advies & Begeleiding.